17. Kongres Polskiego Towarzystwa Fizyki Medycznej 2022

Porównanie parametrów wybranych stanowisk radioterapii protonowej nowotworów oka

1 Oct 2022, 16:45

15m

sala A (budynek D-10)

Prezentacja ustna Protonoterapia Protonoterapia

Speaker

Dr Tomasz Horwacik (1Centrum Cyklotronowe Bronowice, Instytut Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk w Krakowie)

Description

Cel
Liczba ośrodków radioterapii protonowej systematycznie rośnie. Nowe, wielostanowiskowe instalacje wykorzystują cyklotrony przyspieszające protony do energii powyżej 200 MeV, współpracujące ze stanowiskami typu gantry ze skanującą wiązką ołówkową. Obecnie na rynku brak jest akceleratorów przyspieszających wiązki protonowe do energii niezbędnych dla radioterapii nowotworów oka tj. 60 - 70 MeV. Dlatego nowo uruchamiane ośrodki instalują dedykowane stanowiska radioterapii protonowej nowotworów oka wykorzystując wiązkę wstępnie degradowaną do energii kilkudziesięciu MeV, oraz technikę pasywnego formowania wiązki. Celem pracy było porównanie parametrów nowo budowanych stanowisk ze stanowiskami już istniejącymi. W porównaniu wzięło udział 6 ośrodków.

Materiały, metody, wyniki
Stanowisko radioterapii protonowej oka w IFJ PAN wykorzystuje wiązkę z cyklotronu C-230, wstępnie degradowaną do energii 70 MeV. Wiązka doprowadzona do pomieszczenia terapii jest formowana przy pomocy szeregu zainstalowanych tam elementów. Diagnostyka wiązki prowadzona jest przy pomocy zestawu urządzeń i detektorów zarówno komercyjnych, jak i zbudowanych w IFJ PAN. Parametry stanowiska w IFJ PAN porównano z parametrami stanowisk z innych ośrodków bazując na przeprowadzonych testach akceptacyjnych i eksploatacyjnych stanowiska. Porównywano parametry rozkładów przestrzennych i głębokościowych dawki.

Podsumowanie
Dedykowane stanowiska radioterapii protonowej oka pozwalają na formowanie wiązek terapeutycznych o submilimetrowej precyzji, umożliwiających napromienianie nowotworów wewnątrzgałkowych przy maksymalnej ochronie struktur krytycznych gałki ocznej. Przyjęte w różnych ośrodkach podobne założenia i rozwiązania konstrukcyjne pokazują, że parametry terapeutyczne niezbędne w radioterapii protonowej oka można osiągnąć przy pomocy wiązek o energii początkowej powyżej 200 MeV jak i przy pomocy wiązek protonowych z akceleratorów o niższej energii. Parametry stanowiska radioterapii protonowej oka w IFJ PAN są porównywalne z parametrami pozostałych prezentowanych stanowisk.