17. Kongres Polskiego Towarzystwa Fizyki Medycznej 2022

Wyznaczenie rekombinacyjnego wskaźnika jakości promieniowania mieszanego wokół liniowego akceleratora medycznego podczas realizacji planów radioterapeutycznych.

Not scheduled

20m

sala B (budynek D-10)

Prezentacja posterowa Ochrona radiologiczna Ochrona radiologiczna

Speaker

Prof. Piotr Tulik (Politechnika Warszawska, Wydział Mechatroniki, Instytut Metrologii i Inżynierii Biomedycznej)

Description

Pojęcie jakości promieniowania jest ściśle związane z efektami oddziaływania promieniowania jonizującego w tkance, a tym samym ze względną skutecznością biologiczną. Współczynnik jakości można zmierzyć eksperymentalnie za pomocą metod i detektorów rekombinacyjnych. W dotychczasowych pracach wykazano, że rekombinacyjny wskaźnik jakości promieniowania (Q₄) dobrze odwzorowuje funkcję Q(L), zdefiniowaną w kolejnych Raportach ICRP.
Specyficzne cechy detektorów rekombinacyjnych pozwalają na ich wykorzystanie w dozymetrii pól promieniowania mieszanego, m.in. generowanych przez wysokoenergetyczne wiązki impulsowe (np. podczas realizacji procedur radioterapeutycznych). Szczegółowa charakterystyka pól promieniowania (m.in. poprzez eksperymentalne wyznaczenie współczynnika jakości) w przypadku tych procedur ma znaczenie z punktu widzenia ochrony radiologicznej pacjenta, personelu medycznego oraz w niektórych przypadkach także osób z ogółu ludności.
Celem pracy było wyznaczenie wartości Q₄ podczas realizacji procedur radioterapeutycznych w otoczeniu medycznego akceleratora liniowego.
Pomiary przeprowadzono w Narodowym Instytucie Onkologii – Państwowym Instytucie Badawczym Oddział w Krakowie przy użyciu akceleratora Clinac 2300 C/D (Varian) podczas realizacji planów radioterapeutycznych dla przypadku nowotworu prostaty.
W ramach realizacji prac eksperymentalnych przygotowano siedem planów radioterapeutycznych w trzech różnych technikach (3D-CRT, IMRT, VMAT) dla wiązek fotonowych o efektywnych potencjałach przyspieszających: 6 MV i 18 MV. Pomiary wykonano z użyciem antropomorficznego fantomu RANDO oraz komory rekombinacyjnej typu REM-2. Detektor znajdował się na stole terapeutycznym w odległości 100 cm od osi wiązki na wysokości izocentrum.
W ramach dyskusji wyników zostaną przedstawione i omówione wyznaczone wartości Q₄ (również (Q₄)_n dla fotoneutronów) w kontekście wpływu wyboru techniki napromieniania oraz efektywnych potencjałów przyśpieszających wiązek fotonowych na generowane pole promieniowania mieszanego, w szczególności na współczynnik jakości.